Συνέντευξη Τύπου με θέμα την συναυλία «Σοβιετικοί Συνθέτες», παραχώρησε σήμερα ο Πρόεδρος του Πολιτιστικού Οργανισμού του Δήμου Πατρέων, Βασίλης Θωμόπουλος. Μαζί του ήταν το μέλος του Δ.Σ. του Οργανισμού, Κώστας Παπαφιλίππου, ο οποίος παρουσίασε αναλυτικά το πρόγραμμα της συναυλίας.
Ο Πρόεδρος του Πολιτιστικού Οργανισμού, ανέφερε τα εξής:
Η συναυλία “Σοβιετικοί Συνθέτες” από τα σύνολα του Δημοτικού Ωδείου που θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 7/11/2017, στο Συνεδριακό Κέντρο του Πανεπιστημίου Πατρών, στις 20:00, θα είναι η πρώτη από μια σειρά εκδηλώσεων, για την συμπλήρωση των 100 χρόνων από την Οκτωβριανή Επανάσταση, το 1917, που διοργανώνει ο Πολιτιστικός Οργανισμός του Δήμου Πατρέων.
Η εναρκτήρια αυτή εκδήλωση θέτει στο επίκεντρο την κλασική μουσική παρουσιάζοντας το έργο κορυφαίων Σοβιετικών συνθετών, που συνδέθηκαν με την κορυφαία μουσική παραγωγή της χώρας, ενώ θα ακολουθήσουν δυο ακόμα εκδηλώσεις τον Δεκέμβριο, η μία αφιερωμένη στο χορό και η άλλη στον κινηματογράφο με ένδοξες στιγμές του σοβιετικού κινηματογράφου από κορυφαίους Ρώσους σκηνοθέτες (τριήμερο προβολών).
Αφορμή το σπουδαίο αυτό ιστορικό γεγονός παγκόσμιας σημασίας που συγκλόνισε τον κόσμο και καθόρισε σε μεγάλο βαθμό την παγκόσμια ιστορία του 20ου αιώνα.. Στη διάρκεια των 100 χρόνων μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση που συμπληρώνονται φέτος, τα σύμβολα, οι εικόνες, τα μηνύματα και τα συνθήματα, το πνεύμα, η ορμή, ο δυναμισμός και οι διαστάσεις του τεράστιας αξίας ιστορικού γεγονότος παρέμειναν αναλλοίωτα και επίκαιρα και αποτέλεσαν κεφαλαιώδους σημασίας ορόσημα στη μακραίωνη και πολύμοχθη πορεία των λαών της Γης για την κοινωνική απελευθέρωση.
Κορυφαίοι πνευματικοί άνθρωποι όπως ο Νίκος Καζαντζάκης, εμπνεόμενος από το κοσμοϊστορικό γεγονός αναφέρει μεταξύ άλλων στην εισαγωγή του στο βιβλίο του Σ. Γκόπνερ «Η ορμητική άνοδος του Πολιτισμού στην ΕΣΣΔ»: «Το χρέος, το θετικό, κάθε τίμιου σήμερα ανθρώπου είναι: η προσπάθεια να δημιουργηθή ένας κόσμος καλύτερος, όπου να κυριαρχή αυτό που λέμε, φως ή Θεός ή ανήφορος. Την προσπάθεια τούτη, την ηρωική, τη μαρτυρική, ανέλαβε και πραγματοποιεί –αυτή είναι η φοβερή ιστορική της αποστολή- η Σοβιετική Ρουσία. Αυτή είναι σήμερα ο δημιουργικός στρόβιλος, το περιδινούμενο πυραχτωμένο νεφέλωμα, που διαμορφώνεται και συμπυκνώνεται ολοένα και δημιουργεί –αυτή είναι πια η μόνη ελπίδα των ανθρώπων- τον νέο καλύτερο κόσμο».
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΣΥΝΑΥΛΙΑΣ
Η εκδήλωση της 7ης Νοεμβρίου θα ανοίξει με ομιλία του Δημάρχου Πατρέων Κώστα Πελετίδη και θα ακολουθήσει η συναυλία «Σοβιετικοί Συνθέτες» με τα Σύνολα του Δημοτικού Ωδείου Πατρών να παρουσιάζουν έργα των: D. Shostakovich, S. Prokofiev, A. Khachaturian, I. Dunayevsky και G. Sviridov. Συμμετέχουν: oι μουσικοί της «Ορχήστρας Πατρών», το σύνολο κρουστών «Κρούσις», η Ορχήστρα Δωματίου Δημοτικού Ωδείου.
Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη.
Ενδεικτικά αναφέρουμε, ότι μεταξύ των έργων, που θα παρουσιαστούν είναι τα αριστουργήματα: «String Quartet No 8» από την Chamber Symphony του D. Shostakovich. Είναι αφιερωμένο στα θύματα του φασισμού και του πολέμου. Tο έργο γράφτηκε μέσα σε τρεις μέρες, από τις 12 έως τις 14 Ιουλίου 1960 στη Δρέσδη, όπου ο Shostakovich έπρεπε να γράψει μουσική για την ταινία “Five Days, Five Nights”, ένα κοινό έργο των σοβιετικών και ανατολικογερμανών κινηματογραφιστών σχετικά με τον βομβαρδισμό της Δρέσδης στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Έκανε πρεμιέρα το 1960 στο Λένινγκραντ από το Beethoven Quartet.
Και το «Masquerade» που γράφτηκε το 1941 από τον Aram Khachaturian για τη θεατρική παράσταση του ομώνυμου έργου του Ρώσου ποιητή και θεατρικού συγγραφέα Mikhail Lermontov. Η μουσική είναι γνωστή με τη μορφή σουίτας 5 κινήσεων. Έκανε πρεμιέρα στις 21 Ιουνίου 1941 στο Θέατρο Vankhtangov της Μόσχας. Ήταν η τελευταία παραγωγή που ανέβηκε στο θέατρο πριν τη γερμανική εισβολή στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Με την εισβολή η παραγωγή διακόπηκε. Το περίφημο θέμα του Valse από το «Masquerade» ο Khachaturian το έγραψε με μεγάλη δυσκολία. Ο συνθέτης εμπνεύστηκε και κινητοποιήθηκε από τα λόγια της ηρωίδας Νίνα του έργου: «Πόσο όμορφο είναι το νέο βαλς!»
ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΣΥΝΑΥΛΙΑΣ
Αναλυτικά το πρόγραμμα της συναυλίας “Σοβιετικοί Συνθέτες” από τα σύνολα του Δημοτικού Ωδείου που θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 7/11/2017, στο Συνεδριακό Κέντρο του Πανεπιστημίου Πατρών, περιλαμβάνει τα έργα: Vision fugitives op 22 του S. Prokofiev μέχρι και τον πρόσφατο απόηχό της, καλύπτοντας τα έτη από το 1915 έως το 1975: «Snowstorm» του G. Svyridov). Συγκεκριμένα το S. Prokofiev – Vision fugitives op 22 γράφτηκε μεταξύ 1915 και 1917, το «String Quartet No 8» από την «Chamber Symphony» του D. Shostakovich το 1960, η όπερα «The Nose» του D. Shostakovich μεταξύ 1927 και 1928, η μουσική του G. Sviridov για την ταινία «The Snowstorm» το 1975, η «Jazz Suite No 2» του D. Shostakovich το 1938, η μουσική του I. Dunayevsky για το φιλμ «Children of Captain Grant» το 1936, η «Gadfly Suite, ορ 97α» του D. Shostakovich για την ταινία «Gadfly» το 1955, η μουσική του S. Prokofiev για το μπαλέτο «Romeo and Juliet» το 1935 και η μουσική του A. Khachaturian για τη θεατρική παράσταση «Masquerade» το 1941. Έτσι οι ακροατές της εκδήλωσης θα έχουν μια σφαιρική και πολύπλευρη αντίληψη της σοβιετικής μουσικής δημιουργίας σε ένα μακρύ ταξίδι στο χρόνο αποκαλύπτοντας ποικίλες και διαφορετικές πτυχές της.
Α΄ Μέρος
S. Prokofiev – Vision fugitives op 22 (αποσπάσματα)
( μεταγραφή για ορχήστρα εγχόρδων Rudolf Barshai)
D. Shostakovich – «Chamber Symphony»
( String Quartet No 8)
Ερμηνεύουν οι μουσικοί της «Ορχήστρας Πατρών»
Β΄ Μέρος
D. Shostakovich – Percussion interlude from opera “The Nose”
ερμηνεύει το «ΚΡΟΥΣΙΣ»
G. Sviridov –«Romance» and « Winter Road» (from “the Snowstorm”)
D. Shostakovich –Valse (from “Jazz Suite No 2”)
I. Dunayevsky – Ouverture ( from “Children of Captain Grant”)
D. Shostakovich – Romance (from “The Gadfly”)
S. Prokofiev – Montagues and Capulets ( from“Romeo and Juliet”)
A. Khachaturian – Valse ( from “Masquerade”)
ΤΑ ΜΟΥΣΙΚΑ ΣΥΝΟΛΑ ΤΗΣ ΣΥΝΑΥΛΙΑΣ
Ερμηνεύει η «Ορχήστρα Δωματίου» του Δημοτικού Ωδείου Πατρών
Συμμετέχουν
1.Οι μουσικοί της «Ορχήστρας Πατρών»
Βιολιά:
Γ. Μαυρίδης, Μ. Σαφάροβα, Β. Ιβανώφ, Γ. Τόκαρεβ, Α. Σελαλμαζίδη, Ν. Μαυρίδης
Βιόλες:
Ρ. Σμαγκούλοβ, Σβ. Χμούροβα
Βιολοντσέλο – Γ.Μπεσσόνοβ, Ν. Κομισσάροβ
Κοντραμπάσσο – Β.Καραπετιάν
2..«Κρούσις»
Διδασκαλία M. Mankovsky
Καζαντζίδης Νικόλαος
Θεοδωρόπουλος Γεώργιος – Φαίδων
Μαλαταράς Γιώργος
Χριστόπουλος Κωνσταντίνος
Μπούσιος Ηλίας
Χατζής Παναγιώτης
Μιληδάκης Γιώργος
Ταβιτιάν Φίλιππος
M. Mankovsky
3.Ορχήστρα Δωματίου Δημοτικού Ωδείου Πατρών
Διδασκαλία – Διεύθυνση : Γ. Μαυρίδης
Βιολί
Καλλίστρου Ευθυμία
Γεροπούλου Φωτεινή
Βαλμά Ισμήνη
Ζωγόγιαννη Πελαγία
Τζόλα Μαρία
Κόγκα Στεφανία
Αποστολοπούλου Παναγιώτα
Βουτσινά Δανάη
Μαυρίδης Νίκος
Γρηγορόπουλος Γιώργος
Βιόλα
Βερονικιάτη Αγγελική
Σαμαράς Θόδωρος
Βιολοντσέλο
Κακαρούμπας Αλέξανδρος
Μωραϊτου Κατερίνα
Κοντραμπάσο
Φλώρος Νικήτας
Κοντογιώργης Θεόδωρος
Μαρία Φλωράτου
Κλαρινέτο
Σύρρου Αγγελική
Χαρδαλιά Μαρία
Παπαδάκη Δανάη
Φλάουτο
Βελισσαρίου Αναστασία
Παπαδοπούλου Κατερίνα
Αβραμίδη Παναγιώτα
Όμποε
Τσαγκρώνης Παναγιώτης
Φαγκότο
Τράκα Φαίη
Τρομπέτα
Κονταρίνης Βασίλης
Σμυρίλιος Κωνσταντίνος
Κρουστά
Μιληδάκης Γιώργος
Χατζής Παναγιώτης
Χριστόπουλος Κωνσταντίνος
Θεοδωρόπουλος Φαίδων
Μαλαταράς Γιώργος
Πιάνο
Νινιού Παναγιώτα
Συμμετέχουν οι καθηγητές του Δημοτικού Ωδείου:
Μαριάννα Σαφάροβα (Βιολί)
Σελαλμαζίδη Άλλα( Βιολί)
Γεροσλάβ Τόκαρεβ ( Βιολί)
Σμαγκούλοβ Ρόμπερτ (βιόλα)
Σβετλάνα Χμούροβα (βιόλα)
Κομισάροβ Νικολάι (βιολοντσέλο)
Γιούρι Μπεσσόνοβ (βιολοντσέλο)
Καραπετιάν Βιλέν (Κοντραμπάσο)
Ανδρικόπουλος Δημήτρης (Φαγκότο)
Δριμάλας Δημήτρης (Τρομπέτα)
Μαξίμ Μανκόβσκυ Κρουστά)
Διδασκαλία – Διεύθυνση :
Γιάννης Μαυρίδης
ΟΡΧΗΣΤΡΑ ΔΩΜΑΤΙΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΩΔΕΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ
Η Ορχήστρα Δωματίου του Δημοτικού Ωδείου Πατρών ιδρύθηκε το 1996 και στελεχώθηκε από μαθητές των Σχολών του Ωδείου . Αποτελεί, μαζί με τα σύνολα της” Μουσικής Δωματίου”, ένα σημαντικό σύνολο‐ φορέα για την αναβάθμιση της προσφερόμενης μουσικής παιδείας στους μαθητές του Δημοτικού Ωδείου. Την επομένη χρονιά από την ίδρυσή της η ” Ορχήστρα Δωματίου “, ανέπτυξε συνεργασία με άλλους φορείς και μουσικά ιδρύματα σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας, όπως Αθήνα, (Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών) Πάτρα, Κέρκυρα (Ιόνιο Πανεπιστήμιο) κ.α. Τα μέλη της Ορχήστρας είχαν την ευκαιρία να δεχθούν την διδασκαλία και να συνεργαστούν με σημαντικούς μαέστρους, όπως τον Αλέξανδρο Μυράτ της Καμεράτας ‐ Ορχήστρας Φίλων της Μουσικής, τον P. Seymour, καθηγητή του Πανεπιστημίου του York και διευθυντή των Yorkshire Baroque Soloists, τον Θ. Αντωνίου Συνθέτη- Διευθυντή και Πρόεδρο της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών, τον Κωστή Κωνσταντάρα τον Άγγελο Γεωργακάτο τον Μιχάλη Οικονόμου. Στο πρόγραμμα της Ορχήστρας περιλαμβάνονται έργα από το Baroque έως τον 20ο αιώνα και έργα Ελλήνων Συνθετών. Έργα στην Ορχήστρα έχουν αφιερώσει ο Γερ. Βουτσινάς (Καλλιτεχνικός Διευθυντής Δημοτικού Ωδείου) και ο Θεόδωρος Αντωνίου Celebration No 12, με αφορμή τα 10 χρόνια από την ίδρυση της Ορχήστρας.
Στις δράσεις που έχει αναπτύξει η Ορχήστρα είναι η ετήσια Συναυλία υπό τον τίτλο
« Ορχήστρα Δωματίου και Νέοι Σολίστ», συναυλία που συμπράττουν ως σολίστ με την Ορχήστρα οι πλέον ταλαντούχοι μαθητές του Δημοτικού Ωδείου, το «Χριστουγεννιάτικο Κοντσέρτο» , η «Πασχαλινή Συναυλία» με έργα Θρησκευτικής Μουσικής. Συμμετείχε στις εκδηλώσεις των «Πρωτοκλητείων», στην ενότητα που διοργάνωνε το Δημοτικό Ωδείο υπό τον τίτλο «Θρησκεία και Τέχνη – Musica Sacra, Ανατολική Θρησκευτική Μουσική», στο πρόγραμμα του « Διεθνούς Φεστιβάλ Πατρών» και στην ενότητα εκδηλώσεων του Δημοτικού Ωδείου υπό τον τίτλο «Το Ωδείο Παρουσιάζει…..». Από την ίδρυσή της η Ορχήστρα έως το 1999 είχε ως μόνιμο μαέστρο –διευθυντή τον Π. Σεργίου. Από τον Οκτώβριο του 1999 έως και το 2003 την Ορχήστρα διδάσκουν ο Γιάννης Μαυρίδης, εξάρχων της «Ορχήστρας Πατρών» και καθηγητής βιολιού στο Δημοτικό Ωδείο Πατρών και ο Sαulius Sondeckis, μαέστρος τότε της «Ορχήστρας Πατρών». Σήμερα την «Ορχήστρα Δωματίου» διδάσκει ο Γιάννης Μαυρίδης υπεύθυνος της Σχολής Εγχόρδων του Δημοτικού Ωδείου Πατρών και συμμετέχουν σε αυτή απόφοιτοι και καθηγητές του Δημοτικού Ωδείου.
“KΡΟΥΣΙΣ”
ΣΥΝΟΛΟ ΚΡΟΥΣΤΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΩΔΕΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ
Η πρώτη εμφάνιση του συνόλου έγινε το 1995. Από τότε το σύνολο έχει εμφανιστεί σε διάφορες πόλεις της Ελλάδος: Αθήνα, Βόλος, Λαμία, Ακράτα, Λευκάδα, Ιτέα,
σε σημαντικά φεστιβάλ: Διεθνές Φεστιβάλ Πάτρας, Φεστιβάλ “Πήλιο”, σε εκδηλώσεις διάφορων φορέων: του Ωδείου Αθηνών, στα “Μουσικά Πρωινά” και στις “Ημέρες Σύγχρονης Μουσικής” του Δημοτικού Ωδείου Πατρών, όπως και στο εξωτερικό.
Έχει συνεργαστεί με τις Ορχήστρες: ” Ορχήστρα Πατρών”, “Καμεράτα” των “Φίλων της Μουσικής Αθηνών”, και την “Ορχήστρα Δωματίου” του Δημοτικού Ωδείου Πατρών.
Έχει ανεβάσει στην Πάτρα και στην Αθήνα “Μουσική Παράσταση της Σοφίας Καμαγιάννη” ειδικά γραμμένη και αφιερωμένη στο σύνολο “Κρούσις”.
Συνέπραξε με την σχολή μπαλέτου Πατρών της Τατιάνα Λοβέρδου.
Το ρεπερτόριο του Συνόλου “Κρούσις” περιλαμβάνει κυρίως έργα συνθετών του 20ου αιώνα, όπως των: S. Joplin, G. Gershwin, W. Kraft, A. Hovhaness, K. Chavez, S. Reich, A. Cirone, S. Fink, V. Grishin, V. Artyomov, M. Kazlaev, κ.ά.
Το 2005 για τα 10 χρόνια ύπαρξης του “Κρούσις” οι συνθέτες όπως ο Θ.Αντωνίου, Α.Ντάρλας κ.ά έγραψαν τα έργα τους ιδικά για το Σύνολο, πλουτίζοντας το ρεπερτόριο του.
Έχει ηχογραφήσει ένα CD με έργα Ελλήνων, Αμερικανών, Γάλλων, Γερμανών και Ρώσων συνθετών.
Το Σύνολο διδάσκει και διευθύνει ο Maxim Mankovskiy
ΟΙ ΣΥΝΘΕΤΕΣ
Sergei Prokoviev: (1891-1953). Ρομαντικός συνθέτης του 19ου αιώνα που φλέρταρε με επιτυχία την μουσική του 20ου αιώνα. Σε ηλικία πεντέμισι χρόνων συνέθεσε το πρώτο του έργο (‘Ινδιάνικος καλπασμός’). Στη Σοβιετική Ένωση μετά το 1933 έγραψε τα περισσότερα έργα του. Χωρίς να δημιουργήσει δική του σχολή, ο Prokoviev σαν νεοκλασικός συνθέτης είχε μεγάλη συνεισφορά στη συμφωνική μουσική, στο μελόδραμα, στη μουσική δωματίου και στο μπαλέτο. Έγραψε επίσης μουσική για τον κινηματογράφο, μελωδίες και παιδικές σουίτες.
Dmitri Shostakovich (1906-1975). Μαθητής του Steinberg, μετά από μια περίοδο δημιουργίας πρωτοποριακών έργων άρχισε να συνθέτει με τρόπο περισσότερο απλό, απαλλαγμένο από φορμαλιστικές και προσωπικές αναζητήσεις, αναφερόμενος σε σημαντικά, κοινωνικά και ιστορικά γεγονότα της πάλαι ποτέ ΕΣΣΔ. Ύστερα από μια αρχική περίοδο στο πνεύμα της «πρωτοπορίας», ο Σοστακόβιτς έγραψε σε ένα προσωπικό ιδίωμα, στο οποίο φαίνεται μεταξύ άλλων και η έντονη επιρροή του Μάλερ. Συνδυάζει στοιχεία ρομαντισμού (δηλαδή στοιχεία πάθους και τραγικότητας) με ατονική γραφή και με περιστασιακή χρήση στοιχείων της σειραϊκής μουσικής -αν και γενικά εντάσσεται στην παράδοση της τονικής μουσικής. Συχνά η μουσική του περιέχει οξείες αντιθέσεις και έντονο το στοιχείο του γκροτέσκου, της ειρωνείας και του σαρκασμού. Θεωρείται ότι τα μεγαλύτερα έργα του είναι οι 15 συμφωνίες του και τα 15 κουαρτέτα εγχόρδων. Το έργο του επίσης περιλαμβάνει όπερες, 6 κοντσέρτα (για πιάνο, βιολί και βιολοντσέλο) και πολλή κινηματογραφική μουσική.
Georgy Sviridov (1915-1988). O κορυφαίος Ρώσος νεορομαντικός συνθέτης δραστηριοποιήθηκε καλλιτεχνικά με ενεργό τρόπο στη Σοβιετική Ένωση και τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο της ΕΣΣΔ το 1968 και το 1980 και με τον τίτλο «Λαϊκός Καλλιτέχνης της ΕΣΣΔ». Έλαβε δυο φορές το βραβείο του Τάγματος του Λένιν. Είναι ευρέως γνωστός για την χορωδιακή μουσική του, επηρεάστηκε έντονα από την παραδοσιακή μουσική της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, ενώ τα ορχηστρικά έργα του εμπεριέχουν τα στοιχεία του ρωσικού πολιτισμού. Η χορωδιακή μουσική του χαρακτηρίζεται από την πλούσια και πυκνή αρμονική υφή και το έργο του φανερώνει την επιρροή της ανατολικής ευρωπαϊκής λαϊκής μουσικής, Ευρωπαίων ρομαντικών συνθετών (κυρίως του Τσαϊκόφσκι) του 19ου αιώνα, καθώς και νεορομαντικών σύγχρονων συνθετών εκτός Ρωσίας. Μελοποίησε Ρώσους ρομαντικούς ποιητές όπως τους Λέρμοντοφ, Tyutchev και Blok αλλά και ποιήματα του William Skakespeare.
Isaak Osipovich Dunayevsky (1900 – 1955). Ήταν σοβιετικός συνθέτης ταινιών και ηθοποιός της δεκαετίας του 1930 και του 1940, ο οποίος είχε τεράστια επιτυχία στη μουσική για οπερέτες και κινηματογραφικές κωμωδίες. Συχνά συνεργάστηκε με τον σκηνοθέτη του κινηματογράφου Γκριγκόρι Αλεξανδρόφ. Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους σοβιετικούς συνθέτες όλων των εποχών. Πολλά από τα τραγούδια του είναι πολύ γνωστά και διατηρήθηκαν σε μεγάλο βαθμό στη Ρωσία και την πρώην Σοβιετική Ένωση. Συνέθεσε 14 οπερέτες, 3 μπαλέτα, 3 καντάτες, 80 χορωδιακά έργα, 80 τραγούδια και ρομάντσες, μουσική για 88 έργα και 42 ταινίες, 43 συνθέσεις για ελαφριά μουσική ορχήστρας και 12 για jazz ορχήστρα, 52 συνθέσεις για συμφωνική ορχήστρα, 47 πιανιστικές συνθέσεις και μία σύνθεση για κουαρτέτο εγχόρδων. Kατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής της Σοβιετικής Ένωσης στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Dunayevsky με το μουσικό του θίασο διασκεύασε τα τραγούδια του Κόκκινου Στρατού. Πολέμησε με το ρωσικό στρατό και κατά τη διάρκεια του πολέμου συνέθεσε πατριωτικά τραγούδια και λυρικές ρομάντσες. Ήταν από τους πρώτους συνθέτες στη Σοβιετική Ένωση που άρχισαν να χρησιμοποιούν την τζαζ αλλά και ένας από τους θεμελιωτές του σύγχρονου μιούζικαλ στη χώρα.
Aram Khachaturian (1903-1978)
Οι συνθέσεις του «τρίο για φλάουτο, βιολί και πιάνο» και «Πρώτη συμφωνία» απέδειξαν την ιδιοφυΐα του και την ικανότητά του στην εκμετάλλευση λαϊκών μελωδιών. Από το 1934 συνέθεσε τρεις συμφωνίες για πιάνο, βιολοντσέλο και ορχήστρα, τη «Δεύτερη συμφωνία» (1943), μουσική για μπαλέτο και το έργο για χορωδία και ορχήστρα «Ποίημα για τον Στάλιν», (για τη συμπλήρωση των 25 χρόνων από τη μπολσεβική επανάσταση), καθώς και μουσική για θεατρικά και κινηματογραφικά έργα. Αφιερώθηκε ιδιαίτερα στην ανάπτυξη της αρμενικής μουσικής καθώς θεωρήθηκε αυθεντία της τουρκμενικής και αζερμπαϊτζανικής μουσικής. Τιμήθηκε με πολλά βραβεία ρωσικά (μεταξύ των οποίων δύο φορές με το βραβείο Στάλιν) καθώς και ευρωπαϊκά.
Το ύφος της μουσικής του, έχει έντονο ανατολίτικο χρώμα λόγω της επιρροής του από την αρμένικη παράδοση, την οποία μελέτησε πολύ προσεκτικά. Επηρεάστηκε και από τις νέες τάσεις που είχαν αρχίσει να εμφανίζονται στην υπόλοιπη Ευρώπη, καταφέρνοντας να τις αξιοποιήσει με πολύ μέτρο και σε συνδυασμό με τη μουσική παράδοση. Τα έργα του διακρίνονται για τη χρωματική αρμονία αλλά και την παραδοξότητά τους. Στη χρήση όμως των οργάνων “σόλο” έναντι της ορχήστρας ακολούθησε τη παράδοση των Αλεξάντερ Μποροντίν και Αλεξάντερ Γκλαζούνοφ. Σημειώνεται ότι ο Χατσατουριάν συνέθεσε και τον εθνικό ύμνο της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Αρμενίας. Μερικά από τα πιο γνωστά του έργα είναι το μπαλέτο «Γκαϊανέ» (1942) που περιλαμβάνει τον πολύ γνωστό «Χορό των σπαθιών», η «δεύτερη συμφωνία» (1943), το «Βαλς για κοντσέρτο» (1955) και το μπαλέτο «Σπάρτακος» (1956).
ΤΑ ΕΡΓΑ
Το «Vision fugitives op 22» είναι μια σειρά μικρών έργων πιάνου που συνέθεσε ο S. Prokofiev μεταξύ 1915 και 1917 και πρωτοπαρουσιάστηκαν στις 15 Απριλίου 1918 στο Petrograd της Σοβιετικής Ένωσης. Τον Αύγουστο του 1917, ο Prokofiev τα έπαιξε για τον Ρώσο ποιητή Konstantin Balmont και άλλους, στο σπίτι ενός κοινού τους φίλου. Τα κομμάτια περιέχουν αρμονικές διαφωνίες είναι πολυρυθμικά και κοντά στο ύφος συγχρόνων του συνθετών όπως ο Schoenberg και ο Scriabin., αν και εξακολουθούν να διατηρούν εξαιρετικά πρωτότυπες έννοιες τόσο στον τόνο όσο και στον ρυθμό. Στην σημερινή συναυλία θα εκτελεσθούν στην μεταγραφή ( για ορχήστρα Εγχόρδων) την οποία έκανε ο Rudolf Borisovich Barshai (1924- 2010) διάσημος Σοβιετικός μαέστρος και βιολονίστας ο οποίος μετέγραψε πολλά έργα του Prokofiev και του Shostakovich.
Το «String Quartet No 8» από την Chamber Symphony του D. Shostakovich είναι αφιερωμένο στα θύματα του φασισμού και του πολέμου. Tο έργο γράφτηκε μέσα σε τρεις μέρες, από τις 12 έως τις 14 Ιουλίου 1960 στη Δρέσδη, όπου ο Shostakovich έπρεπε να γράψει μουσική για την ταινία “Five Days, Five Nights”, ένα κοινό έργο των σοβιετικών και ανατολικογερμανών κινηματογραφιστών σχετικά με τον βομβαρδισμό της Δρέσδης στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Έκανε πρεμιέρα το 1960 στο Λένινγκραντ από το Beethoven Quartet.
Η όπερα «The Nose» γράφτηκε από τον D. Shostakovich μεταξύ 1927 και 1928 σε λιμπρέτο των D. Shostakovich, Yevgeny Zamyatin, Georgy Ionin και Alexander Preis. Ήταν η πρώτη όπερα του συνθέτη και βασίστηκε στην ομώνυμη ιστορία του Nikolai Gogol (1836). Ο Shostakovich ήταν μόλις 20 ετών όταν άρχισε να γράφει την σύνθεση και ανταποκρίθηκε στο σουρεαλισμό του Gogol δημιουργώντας ένα έργο ενθουσιώδους ενέργειας γεμάτο μουσικά αστεία και γκροτέσκα παρωδία, ενώ το κομμάτι για το συγκρότημα κρουστών αναφέρεται στη φολκ μουσική συνοδευόμενη από μπαλαλάικες και πόλκες. Η ιστορία αυτή μας διηγείται για μια μύτη που “το σκάει” από ένα πρόσωπο κι “αποφασίζει” να αυτονομηθεί. Όπως έλεγε ο ίδιος ο συνθέτης, η όπερα είχε στόχο- τη σάτιρα της εποχής του τσάρου Νικολάϊ ΙΙ.
“Δεν ήθελα να κάνω ένα αστείο για τη μύτη”, λέει ο Dmitri Shostakovich. “Ειλικρινά, τι είναι αστείο για ένα ανθρώπινο ον που έχει χάσει τη μύτη του; “Η Μύτη” είναι μια ιστορία τρόμου, όχι ένα αστείο”.
Η πρεμιέρα της όπερας έγινε στις 18/01/1930 και ήρθε αντιμέτωπη με μια σειρά από αρνητικές κριτικές. Την περίοδο 1930-1931, η όπερα παρουσιάστηκε 16 φορές. Το 1962 η όπερα “The Nose” εκδόθηκε από τον μεγάλο εκδοτικό οίκο “Universal Edition” (Βιέννη, Αυστρία), και έτσι άρχισε η διεθνής της καριέρα. Στην ΕΣΣΔ η όπερα επιστρέφει το 1974, όταν ανέβηκε στο “Chamber Music Theater” της Μόσχας. Η εξέλιξη της δράσης στην όπερα έχει κινηματογραφικό χαρακτήρα, ο οποίος εκφράζεται σε μεγάλο αριθμό διαδοχικών πράξεων – σκηνών. Η μουσική της όπερας, όπως και όλη η μουσική του συνθέτη συνδυάζει στοιχεία ρομαντισμού (δηλαδή στοιχεία πάθους και τραγικότητας) με ατονική γραφή και με περιστασιακή χρήση στοιχείων της σειραϊκής μουσικής – αν και γενικά εντάσσεται στην παράδοση της τονικής μουσικής. Συχνά η μουσική του περιέχει οξείες αντιθέσεις και έντονο το στοιχείο του γκροτέσκου, της ειρωνείας και του σαρκασμού. Αυτό εκδηλώνεται σε ένα μη-τυπικό για εκείνη την εποχή μέρος της ορχήστρας, η οποία περιλαμβάνει, εκτός από τα παραδοσιακά ορχηστρικά όργανα, πιάνο, μπαλαλάικα, μαντολίνο, καθώς και ένα μεγάλο αριθμό κρουστών σε ασυνήθιστες μουσικές καταστάσεις. Ο Shostakovich “γεμίζει” την πρώτη του όπερα, “The Nose”, με ιντερλούδια ανάμεσα σε πράξεις και σκηνές και το πρώτο από αυτά (Εισαγωγή στη 3τη σκηνή, 1τη Πράξη) είναι γραμμένο αποκλειστικά για κρουστά.
Τα αποσπάσματα «Romance» και «Winter Road» αποτελούν από τα πιο δημοφιλή έργα του συνθέτη Georgy Sviridov και προέρχονται από τη μουσική του για τη ρωσική ταινία «Snowstorm»-Μουσικές εικονογραφήσεις στην ιστορία του Πούσκιν».
Η «Suite for Jazz Orchestra Νο 2» του D. Shostakovich γράφτηκε το 1938 μετά από αίτημα της νεοσύστατης Κρατικής Ορχήστρας για την jazz και τον μαέστρο της Victor Knushevitsky και έκανε πρεμιέρα στις 28 Νοεμβρίου 1938 στη Μόσχα από την State Jazz Orchestra. Aποκαλύπτει τη λαμπρότητα και εξυπνάδα στην ενορχήστρωση του Shostakovich. Ο συνθέτης κάνει χρήση ενός ελαφρού μουσικού ιδιώματος το οποίο είχε χρησιμοποιήσει εκτενώς στη θεατρική και την κινηματογραφική του μουσική. Η δεύτερη σουίτα έχει τις ρίζες της στη Βιέννη του Johann Strauss και έχει στραμμένο το βλέμμα της προς τον κόκκινο Στρατό. Το έργο χάθηκε κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου αλλά ένα πιανιστικό κομμάτι από την σουίτα ξανακαλύφτηκε το 1999 από τον Manashir Yakubov. Το πιανιστικό βαλς της σουίτας έγινε διάσημο από την ταινία «Μάτια ερμητικά κλειστά» του Στάνλεϊ Κιούμπρικ. Η Suite εκτελέσθηκε για πρώτη φορά στη Δύση τον Δεκέμβριο του 1988 στο “Barbican Hall” του Λονδίνου υπό τον Mstislav Rostropovich.
Το «Overture» ανήκει στη μουσική για το σοβιετικό φιλμ “Children of Captain Grant” των Vladimir Vaynshtok και David Gutman του 1936, που έγραψε ο Ρώσος συνθέτης Isaak Dunayevsky.
Η «Gadfly Suite, ορ 97α» είναι σουίτα για ορχήστρα που γράφτηκε το 1955 από τον D. Shostakovich για την ταινία «Gadfly», βασισμένη στην ομώνυμη νουβέλα της Ethel Lilian. To «Romance» που θα ακουστεί από τη σουίτα αυτή, είναι μια κομψή μελωδία γεμάτη χάρη και αίσθηση που μαγνητίζει με το υπέροχο σόλο του βιολιού. Η “Romance” (μέρος της Σουίτας) είναι εμπνευσμένη από το έργο “Meditation” του Massenet.
Το «Montagues and Capulets» είναι μια εξέχουσα κλασική σύνθεση και ένα από τα πιο γνωστά θέματα του Ρώσου συνθέτη Sergei Prokofiev από το «Romeo and Juliet», το οποίο περιλαμβάνει δυο μέρη από το ομώνυμο μπαλέτο του 1935. Είναι το πρώτο κομμάτι από το πρώτο μέρος της σουίτας Νο 2 Το μπαλέτο ήταν ανάθεση προερχόμενη από το Θέατρο Κιρόφ στο Λένινγκραντ. Το έργο “Romeo and Juliet” (1935) του Prokofiev είναι ένα από τα πλέον δημοφιλή σήμερα έργα . Η πρεμιέρα του έργου είχε προγραμματισθεί να γίνει στο Θέατρο “Bolshoi” της Μόσχας αλλά αναβλήθηκε επειδή η Ένωση Χορευτών θεωρούσε αφενός ότι η συγκεκριμένη μουσική ήταν δύσκολο να χορογραφηθεί αφετέρου επεσήμανε ότι ο συνθέτης πρέπει να διαφοροποιήσει το τέλος του έργου. Τελικά το μπαλέτο έκανε πρεμιέρα στο Brno (Τσεχοσλοβακία) το 1938.
Το «Masquerade» γράφτηκε το 1941 από τον Aram Khachaturian για τη θεατρική παράσταση του ομώνυμου έργου του Ρώσου ποιητή και θεατρικού συγγραφέα Mikhail Lermontov. Η μουσική είναι γνωστή με τη μορφή σουίτας 5 κινήσεων. Έκανε πρεμιέρα στις 21 Ιουνίου 1941 στο Θέατρο Vankhtangov της Μόσχας. Ήταν η τελευταία παραγωγή που ανέβηκε στο θέατρο πριν τη γερμανική εισβολή στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Με την εισβολή η παραγωγή διακόπηκε. Το περίφημο θέμα του Valse από το «Masquerade» ο Khachaturian το έγραψε με μεγάλη δυσκολία. Ο συνθέτης εμπνεύστηκε και κινητοποιήθηκε από τα λόγια της ηρωίδας Νίνα του έργου: «Πόσο όμορφο είναι το νέο βαλς! Κάτι ανάμεσα στη θλίψη και στη χαρά κράτησε την καρδιά μου». Ο Khachaturian αφιέρωσε το «Valse» στην ηθοποιό που έπαιξε τη Νίνα στην παράσταση, την Alla Karanskaya.